2021 parlament jurnalistlərinin DƏYƏRLƏNDİRMƏSİNDƏ: Aktiv spikerin fonunda “tarixə düşən”, “pul istəyən” deputatlar

Azərbaycan üçün bir çox önəmli hadisələrlə yadda qalan 2021-ci ilin yekunlaşmasına sayılı günlər var. 2020-ci il sentyabrın 27-də başlanan 44 günlük Vətən müharibəsində qazandığımız zəfərdən sonra 2021-ci il bu qələbənin möhkəmlənməsi ilə xarakterizə olundu. Xüsusilə, işğaldan azad edilmiş torpaqlarımızda həyata keçirilən quruculuq, bərpa işləri, qalib dövlət olaraq Azərbaycanın atdığı addımlar, önəmli siyasi qərarları regionda dövlətimizin mövqeyinin daha da güclənməsinə səbəb oldu. Düşmən tapdağından azad edilmiş Qarabağımızla bağlı qanunların müzakirəsi və qəbulu baxımından bu ili parlament üçün də əlamətdar hesab etmək olar.

2021-ci ildə Milli Məclisin fəaliyyəti haqqında Modern.az-a danışan parlament jurnalistləri də bu cür düşünürlər.

“Yeni Müsavat” qəzetinin əməkdaşı Elşad Paşasoyun fikrincə, 2021-ci ildə Milli Məclisin fəaliyyətini qənaətbəxş saymaq olar:

“Pandemiyanın yaratdığı çətinliklərə rəğmən, parlamentin komitə və plenar iclasları keçirildi, işlər planına daxil edilmiş qanun layihələri müzakirələrdən keçdi, əksəriyyəti qəbul olundu, yaxud qəbul mərhələsindədir. Bir sıra deputatlar yenə də aktiv, qanunvericilik orqanının məramına uyğun fəaliyyəti ilə yadda qaldı. Ancaq passivliyi ilə “tarixə düşənlər” də ənənələrinə sadiqlik nümayiş etdirdilər. Amma büdcə müzakirələri və digər bir sıra mühüm qanun layihələrinin müzakirələrində seçicilərin mövqeyinin ifadəsi, hökumətə açıq mətnlə müraciətlərin edilməsi parlamentin imicinə müsbət xallar əlavə edilməsi baxımından faydalı oldu”.

Müzakirəsi gözlənilən qanun layihələrinə də toxunan E. Paşasoy, buna misal olaraq, Rəqabət Məcəlləsini qeyd edib:

“Ümid edirik, ölkəmizdə inkişafa, rəqabətə stimul verəcək bu layihənin “bəxti” növbəti sessiyada açılacaq. Parlament rəhbərliyinin məhsuldar fəaliyyətini, paralel olaraq uğurlu beynəlxalq fəaliyyətini, Azərbaycan həqiqətlərinin ifadəsi üçün mümkün tribunalardan istifadə edərək çox faydalı səfərlər reallaşdırmasını da qeyd etmək yerinə düşər. Görünən budur ki, mandat sahibi olan hər kəs üçün geniş imkanlar var. Yetər ki, fürsətlər və imkanlar dəyərləndirilsin, eyni zamanda hansı sözü nə zaman demək olar, yanaşması diqqətdən kənar saxlanılmasın. Deputatların bir çoxunun media ilə əlaqələri haqda da xoş söz söyləmək olar. Hətta parlament rəhbərliyinə daxil olan millət vəkillərinin belə, mediaya açıq olması, internet televiziyalarındakı debatlara belə, tərəddüdsüz qatılmaları parlament-media əlaqələrinin yeni mərhələyə daxil olduğu haqda nikbin təsəvvürləri formalaşdırır. Heç şübhəsiz, burada ölkə başçısının mətbuata önəm verərək, jurnalistləri özünün köməkçiləri adlandırması, həmçinin parlament rəhbərliyinin mətbuat nümayəndələrinə sayğılı münasibəti əsas faktorlardandır. Bəlkə daha yaxşı ola bilər, yetər ki, sui-istifadə olmasın, peşəkar yanaşma amili əməkdaşlıqda əsas rol oynasın”.

Oxu.az saytının parlament müxbiri Aqşin Kərimovun 2021-ci ildə parlamentin fəaliyyəti haqqında fikirlərini təqdim edirik:

“Altıncı çağırış Milli Məclis fəaliyyətinin diplomatiya fazasında diqqətimi daha çox cəlb edir. Parlament sədri Sahibə Qafarova ölkələrə səfərlər edir, parlament diplomatiyasını ölkənin ümumi dövlət diplomatiyasının tərkibi halına gətirir, bu forma və ölçü baxımından əvvəlki illərdəkindən fərqlidir. Sanki dövlət müəyyən qaydaları nəzərə alaraq açıq şəkildə deyə bilmədiyi tezisləri Sahibə Qafarovanın dili ilə çatdırır, biz bunu xanım spikerin İran səfərində də görmüşdük. Nəzərimcə, Milli Məclisin parlament diplomatiyası fazasındakı fəaliyyətinə yüksək qiymət vermək olar.

Gələk parlamentin ölkədaxili məsələlərlə bağlı fəaliyyətinə. Milli Məclis Konstitusiyanın, qanunların ona verdiyi səlahiyyətlərdən və hüquqlardan istifadə edərək yola çıxır, amma zənnimcə, nəticə elə də effektiv deyil. Parlament lazımi səviyyədə, ona verilən hüquqlar çərçivəsində mühakimə edə bilmir, həmişə üzdə olan bir neçə deputat istər parlament iclaslarında, istərsə də, mətbuatda hökumətin fəaliyyətini təftiş edən açıqlamalar səsləndirirlər. Büdcə müzakirələrində bir məsələnin da şahidi oldum. Profil sahə üzrə deputatlardan biri də demədi ki, bu sahəyə pul azalsın. Maliyyə təminatının əsası olmalıdır. Ayrılan vəsait azdırsa, çoxalsın, amma onun az olmasını da əsaslandırmaq lazımdır. Bir sahəyə pul ayırılıbsa, həmin vəsait təyinatı üzrə xərcənməyibsə, digər problemlərin həllinə vəsait çatmayıbsa, bu o demək deyil ki, ayrılan vəsait az olub. Yəni büdcə müzakirələrində “pul istəməkdən” çox, şəffaflıq və hesabatlılıq tələb edən fikirlər səsləndirmək lazımdır. Parlament bu il də bir sıra “gözləri yol çəkən” sənədləri müzakirəyə çıxarmadı, əsasən də vurğunu Rəqabət Məcəlləsinə edirəm”.

Qafqazinfo.az saytının əməkdaşı Günel Türksoy parlamentlə bağlı bəzi məqamları dilə gətirib:

“Milli Məclisin daha bir sessiyası başa çatmaq üzrədir. Budəfəki sessiyanın da ötəndəfəkilərdən çox da fərqləndiyini deyə bilmərəm. Elə əvvəlki dönəmlərdə olduğu kimi yenə də iclaslarda eyni adamların çıxış etdiyini, müzakirələr apardığını demək olar. Budəfəki sessiya isə fikrimcə spiker Sahibə Qafarovanın deputatların fikirlərinə verdiyi bir neçə cavablarla yadda qalıb. Media ilə əlaqələrə gəlincə, əlçatan deputatların siyahısı hər kəsə məlumdur. Onlar həmişə danışırlar. Bəziləri isə "cavab verirəm, amma yazmaq üçün yox" ifadəsinə hələ də sadiqdirlər, bəzi mövzulara ümumiyyətlə reaksiya vermirlər”.

Telegraf.com saytının əməkdaşı Nemət Orucov qeyd edib ki, Milli Məclis 2021-ci ildə aktiv fəaliyyət göstərib, onlarla qanun layihəsini qəbul edib:

“Beynəlxalq əlaqələr baxımından müəyyən inkişaf müşahidə edilib. Spiker Sahibə Qafarova fəal parlament diplomatiya həyata keçirib. Bunu onun çoxsaylı xarici səfərlərdə olması və oradakı çıxışları da göstərir. Tahir Kərimli, Zahid Oruc, Fazil Mustafa, Qüdrət Həsənquliyev, Fəzail Ağamalı, Asim Mollazadə xüsusi fəallığı ilə seçilib. Eyni zamanda mediaya tam açıq olublar”.

Modern.az-ın parlament müxbiri Namidə Bingölün fikrincə, 2021-ci il parlament üçün həm zəngin, həm də gərgin il kimi yadda qaldı:

“Nəzərə alsaq ki, dünyada COVID-19 bəlası davam edir, buna baxmayaraq, belə bir şəraitdə işləmək o qədər də asan deyil. Sıx iş qrafikində işləyən parlamentarilər beynəlxalq məsələlərdə də aktivlik nümayiş etdirdilər. Həmçinin xalq və dövlət olaraq 44 günlük Vətən müharibəsinin bir ilini qeyd etdik. Milli Məclis bu məsələdə daha aktiv fəaliyyəti ilə diqqət çəkdi. Demək olar ki, beynəlxalq təşkilatlarda, parlamentlərarası işçi qrupları səviyyəsində Azərbaycanın qələbəsinə həsr olunmuş tədbirlər, görüşlər keçirildi. Ötən bir il ərzində mina xəritələrinin verilməsi ilə bağlı da məsələlər xarici nümayəndələrlə görüşlərdə müzakirə olundu. Nəhayət ilin sonunda 2022-ci ilin büdcəsi hökumət üzvlərinin iştirakı ilə geniş formada müzakirə olunaraq qəbul edildi. Hesab edirəm ki, hələ qarşıda görüləcək işlər çoxdur”.

1news.az İnformasiya Agentliyinin əməkdaşı Qafar Ağayev parlamentdə aktiv olmayan deputatlara diqqət çəkib:

“Ümumilikdə 2021-ci ildə Milli Məclisin fəaliyyətini qənaətbəxş hesab etmək olar. Sahibə Qafarovanın sədrliyi ilə Milli Məclisdə dinamiklik müşahidə olunur. Ancaq yenə də Milli Məclisdə bəzi deputatların heç danışmadığının şahidi olduq. Bəzi deputatların qalmaqallı və ya dəqiqləşdirilməmiş çıxışları sosial şəbəkələrdə günlərlə müzakirə mövzusuna çevirildi. Bu il mənə görə Milli Məclisdə bir çox hadisə ilə yadda qaldı. Onların ən önəmlisi Milli Məclisinin deputatı Eldəniz Səlimovun toxunulmazlığına xitam verilməsi və həbs olunması oldu”.

Milli Məclisin mətbuatla əlaqəsinə gəldikdə isə, həmkarımızın zənnincə, burada da inkişaf gözə çarpır:

“Parlamentin mətbuat xidməti xüsusilə operativ fəaliyyət göstərir, görüşlər barədə, beynəlxalq fəaliyyətlə bağlı ətraflı məlumat verilir. Sualımız olanda da operativ cavab ala bilirik. Bəzilərini çıxmaqla, deputatlar da mətbuatın suallarını cavablamaqdan qaçmırlar. Müxtəlif mövzularla bağlı müraciət etdiyim deputatların əksəriyyəti suallarımı operativ şəkildə cavablayır. Bundan başqa, deputatların bəziləri sosial şəbəkədə də aktivlik nümayiş etdirirlər, bu da çox müsbət addımdır”.

“Ədalət” qəzetinin əməkdaşı Nicat Novruzoğlu isə 2021-ci ildə parlamentin fəaliyyətində spiker Sahibə Qafarovanın xarici səfərlərini xüsusi qeyd edib:

“Bu səfərlər olduqca əhəmiyyətli səfərlər idi. Deputatlarımızın da fəaliyyətini müsbət qiymətləndirirəm. Ötən illərə baxanda 2021-ci ildə deputatların aktivliyi daha çox gözə çarpır. Onların seçiciləri ilə mütəmadi görüşlərini izləyirik. Sözsüz ki, iş varsa, problem də var. Bəzən bəzi deputatların öz seçiciləri ilə ünsiyyətdən qaçdığının da şahidi oluruq. Deputatın hətta qanunu pozduğunu da görmüşük. Və yaxud hislərə qapılıb, populist çıxışlar edən də olur. Amma ümumilikdə götürdükdə nəticə etibarı ilə fəaliyyətlərini müsbət qiymətləndirirəm.

Media ilə münasibətlərə gəlincə isə deyə bilərəm ki, hər zaman mətbuatla işləyən deputatlar indi də bu istiqamətdə fəaliyyətlərini davam etdirirlər. Onlar yenə də mətbuata açıqdırlar. Lakin ili analiz etdikdə mən deyərdim ki, 2021-ci ilin əvvəllərində deputatlar mətbuatda daha aktiv idilər, nəinki indi”.

Ölkə.az saytının parlament müxbiri Mürtəza Bünyadlı də parlamentarilərlə bağlı fikirlərini bölüşüb:

“2021-ci ildə Milli Məclis üzvlərinin fəaliyyətini qənaətbəxş hesab edirəm. Amma bütöv bir ildə parlamentin fəaliyyətinə nəzər salanda çox önəmli hesab etdiyimiz, yadda qalan əlamətdar hadisə yaşanmadığını düşünürəm. Deputatların fəaliyyəti, xüsusilə media ilə əlaqələri demək olar əvvəlki illərdəki səviyyətində qaldı. Parlamentarilərin media ilə münasibətləri qaneedici səviyyədə deyil. Önümüzdəki illərdə də bu sahədə ciddi dəyişiklik olacağını düşünmürəm”.